Procedura upadłościowa przewidziana dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej jest o wiele prostsza, szybsza i tańsza, niż ta prowadzona wobec przedsiębiorców. Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, prócz opłaty sądowej w kwocie 30 zł, nie pociąga za sobą żadnych dodatkowych kosztów. Oczywiście nie oznacza to, że ogłoszenie upadłości nie będzie się wiązało z koniecznością poświęcenia przez dłużnika sporych nakładów finansowych (chociażby w trakcie trwania planu spłaty), jednakże są to kwestie, o których można mówić dopiero po ogłoszeniu upadłości.

Prawo upadłościowe nie wskazuje katalogu podmiotów, które mogą złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej i tym samym skorzystać z „uproszczonej” procedury upadłościowej. Zgodnie z art. 491¹ Prawa upadłościowego upadłość konsumencka stosowana jest wobec osób fizycznych, których upadłości nie można ogłosić zgodnie z przepisami działu II tytułu I części pierwszej ustawy, tj. do podmiotów profesjonalnych prowadzących działalność gospodarczą. Z powyższego należy więc wnioskować, iż upadłość konsumencka może zostać przeprowadzona wobec tych osób, które nie mogą skorzystać z upadłości przedsiębiorców.

Upadłość konsumencka – tylko dla osób fizycznych

Warto zaznaczyć, że upadłość konsumencka przysługuje wyłącznie osobom fizycznym, a więc nie odnosi się do innych podmiotów prawa takich jak osoby prawne (spółki kapitałowe) i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (spółki osobowe, fundacje).

Mając powyższe na uwadze, uznać należy, iż zdolność do upadłości konsumenckiej została nadana:

• osobom fizycznym, które nigdy nie prowadziły działalności gospodarczej lub które zaprzestały prowadzenia takiej działalności (będą to wszelkie osoby bezrobotne, pracujące na umowie o pracę lub umowom cywilnoprawnym); zawieszenie działalności gospodarczej nie pozbawia przymiotu przedsiębiorcy i nie uzasadnia ogłoszenia upadłości konsumenckiej;
• osobom fizycznym prowadzącym gospodarstwo rolne, które nie prowadzą innej działalności gospodarczej lub zawodowej; w tym wypadku wniosek o ogłoszenie upadłości zgłosić może jedynie dłużnik, wierzyciel nie posiada takiego prawa;
• spadkobiercom zmarłego przedsiębiorcy, w stosunku do którego nie złożono wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie roku od dnia śmierci, o ile nie prowadzą oni dalej tego przedsiębiorstwa we własnym imieniu;
• wspólnikom lub akcjonariuszom spółek kapitałowych, o ile nie prowadzą samodzielnie działalności gospodarczej lub zawodowej;
• komandytariuszom spółek komandytowych i komandytowo-akcyjnych;
• osobom, które przestały być wspólnikami osobowych spółek prawa handlowego.

Ważne! Nowelizacja Prawa upadłościowego zniosła konieczność upłynięcia jednego roku od zakończenia działalności, by złożyć wniosek, a także uchyliła regulacje, w myśl której sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli w okresie 10 lat przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom prawa nie złożył w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej a zdolność prawna dłużnika

Istotnym, lecz rzadko podnoszonym problemem, jest zdolność prawna dłużnika. Mogłoby się wydawać, iż osoby niepełnoletnie oraz osoby pełnoletnie z ograniczoną częściowo lub całkowicie zdolnością prawną nie mają możliwości ogłoszenia upadłości. A przecież osoby takie również mogą stać się dłużnikami. Może się tak stać chociażby poprzez dziedziczenie lub zaciągniecie długów w instytucjach o obniżonych standardach weryfikacyjnych (np. w tzw. chwilówki). Na szczęście, zgodnie z Prawa upadłościowego oraz Kodeksem cywilnym (dalej jako KC), wiek oraz kwestia ubezwłasnowolnienia nie determinuje konsumenckiej zdolności upadłościowej. Przez osoby nieposiadające pełnej zdolności prawnej działają opiekunowie prawni lub kurator.

Podmiotem postępowania upadłościowego mogą zostać również małżonkowie, pod warunkiem, że posiadają oni wspólność majątkową, chociażby ograniczoną. Powodem takiej decyzji ustawodawcy jest fakt, że w wielu przypadkach niewypłacalności, za długi konsumenckie odpowiadają oboje partnerów (np. w przypadku kredytu hipotecznego występuje odpowiedzialność solidarna małżonków). Ogłoszenie upadłości w stosunku do obojga małżonków powoduje, że w skład masy upadłości wchodzą majątek wspólny oraz majątki osobiste każdego z nich.

Uwaga! Legitymację procesową do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości posiadają również wierzyciele niewypłacalnego dłużnika.

Co dalej?

Jeżeli nie znalazłeś wszystkiego co jest potrzebne do załatwienia Twojej sprawy lub potrzebujesz pomocy w jej przeprowadzeniu, napisz do nas -> KONTAKT. Postaramy się pomóc!